Eskişehir’de uzun yıllardır Balaban Köfte satışı yapan esnaf Yasin Uğur şu ifadeleri kullandı;
“Eskişehir tarih boyunca çok göç alan bir kent. Kırım’dan, Bulgaristan’dan, Balkanlar’dan… Özellikle Kırım Tatarları küçük çocuklara “bala” derler. Biraz iri, toplu olan çocuklara ise “balaban” denir. Balaban kelimesi de Kırım Türklerinin yani bizim öz Türkçemizden gelen bir kelimedir.
Eski zamanlarda müşterler “Tabağım küçük olmasın, biraz balaban olsun, büyük olsun” dermiş. Bu durum nedeniyle bu isim zamanla Balaban Köfte olarak kalmış.
Balaban Köfte’nin özelliği ise iki çeşit yapılması. Balaban Köfte ve Balaban Kebap. Biz köftesini yapıyoruz. Köfte için tırnak pide kullanıyoruz. Bu bölgeye özgü bir sosumuz var. Sos, yoğurt, köfte ve üzerine dökülen tereyağı ile hazırlanıyor.
Eskişehir’deki her esnaf köfteyi farklı şekilde yapar. Kullandığımız kıymanın oranı, ekmeğin, pidenin ayarı her ustada değişir. Bizim yaptığımız, Eskişehir’in meşhur Balaban Köftesi.
Turistler ilgi gösteriyor. Gayet memnunuz. Eskişehir, İç Anadolu’nun tam ortasında olduğu için Ankara, İstanbul, İzmir gibi şehirlerden kültür turizmi amaçlı çok ziyaretçi gelir. Gelen turistler, Eskişehir’in tatlarını denemek ister. Biz de Balaban Köfte, çiğ börek, mantı, simit, haşhaşlı börek gibi lezzetleri sunarak onları memnun etmeye çalışıyoruz. Gelen misafirlerimizin ilgisi yoğun, yüzde 99.9’u beğenerek ayrılıyor.
Eskişehir’in Balaban Köftesi bence gayet iyi tanıtılıyor. Örneğin, geçen sene Türkiye’nin ünlü programı MasterChef, Eskişehir’e geldi. Burada Balaban Köfte, çiğ börek, Kırım Tatarlarına ait sorpa çorbası, bükme baklavası, Sivrihisar’ın coğrafi işaretli baklavası gibi lezzetler tanıtıldı. Hatta ben de Eskişehir’de jüri olarak katıldım ve yarışmacıların yaptığı yemekleri tattım. Belediyeler, Kültür Bakanlığı ve özel kanallar sürekli tanıtım yapıyor. Bu açıdan durum gayet güzel.”
