Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK), zincir marketlerin plastik poşet satışını kaldırıp yalnızca kağıt veya bez çanta satmasına ilişkin şikâyeti inceleyerek önemli bir karar aldı. Bir vatandaşın başvurusu üzerine yapılan değerlendirmede, bu uygulamanın “Plastik Poşetlerin Ücretlendirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar”ın 8. maddesine aykırı olduğu tespit edildi.
KDK, plastik poşet bulundurulmamasının tüketicinin tercih hakkını kısıtladığını ve ekonomik yük oluşturduğunu vurguladı. Yasal düzenlemeye göre, satış noktalarının plastik poşeti bulundurması ve belirli ücret karşılığında sunması zorunlu. Kağıt veya bez çanta gibi alternatiflerin plastik poşetlere ek olarak sunulabileceği hükme bağlanırken, bazı marketlerin plastik poşetleri tamamen kaldırmasının hukuka uygun olmadığı belirtildi.
Kararda, uygulamanın çevre koruma amacının ötesinde tüketiciye zorunlu ve daha pahalı bir seçenek dayattığı ifade edildi. Plastik poşetlerin ücretlendirilmesinin amacının tüketiciyi bilinçlendirmek olduğu, ancak tamamen kaldırılarak yerine yalnızca yüksek maliyetli çantaların sunulmasının düzenlemenin ruhuna aykırı olduğu vurgulandı.
KDK, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı başta olmak üzere ilgili kurumlara zincir marketlerde idari denetim yapılması ve gerekli yaptırımların uygulanması yönünde çağrıda bulundu. Kararda şu ifadeler yer aldı:
“Plastik poşet tedarik ve satışının yeniden sağlanması, buna paralel olarak da alternatif taşıma ekipmanlarının sunulmaya devam edilmesi gereklidir. Zincir marketlerin mevcut uygulaması hem mevzuatın ihlali hem de tüketici haklarının zedelenmesi açısından idari denetim kapsamında değerlendirilmelidir.”
Bu karar, plastik poşetlerin tamamen kaldırılması yerine, hem poşet hem de alternatif taşıma seçeneklerinin birlikte sunulmasının zorunlu olduğuna işaret ederek, tüketici tercihinin korunmasına yönelik önemli bir adım olarak dikkat çekti.
