Eskişehir Büyükşehir Belediyesi 2026 Yılı Performans Programı taslağı için karşı oy yazısını okuyan Eskişehir Büyükşehir Belediyesi AK Parti Meclis Üyesi Özlem Ünalır şu ifadeleri kullandı;
"12 Kasım 2025 tarihli meclis kararı ile plan ve bütçe komisyonuna havale edilen plan ve bütçe komisyonunca görüşülerek çoğunluk oyu ile kabul edilen 2026 Yılı Performans Programı plan ve bütçe komisyonu raporuna karşı oy yazısı.
Performans programında genel bilgileri başlığı altında yetki görev ve sorumluluklar, teşkilat yapısı, fiziksel kaynaklar, insan kaynakları bilgileri ve Performans bilgilerinde ise temel politika ve önceliklere, amaç ve hedeflere, performans bilgisi ile toplam kaynak ihtiyacına yer verildiği anlaşılmaktadır.
Başkanın Performans sunumunda ise Kaynaklarımızı etkili, ekonomik ve verimli şekilde kullanmak; hizmetlerimizi plan ve programlarla uyumlu biçimde yürütmek, hedeflerimize ulaşmamızın temel koşuludur. Temel vizyonumuz, “Dengeli Kalkınan, Sürdürülebilir ve Yaşanabilir Eskişehir” idealini sürdürmek olacaktır. Bu doğrultuda; kent içi hareketliliği artıracak ve erişilebilirliği güçlendirecek sürdürülebilir ulaşım sistemlerini hayata geçirmek; kırsal bölgelerde ekonomik, sosyal ve kültürel boyutlarıyla çok yönlü kalkınmayı desteklemek; kültürel ve sanatsal mirasımızı koruyup yaşatarak turizmi nitelik ve çeşitlilik bakımından geliştirmek önceliklerimiz arasındadır.
Bununla birlikte, çevresel sürdürülebilirliği güvence altına almak, iklim değişikliğinin etkilerine karşı kentsel ve kırsal dayanıklılığı artırmak, sosyal adalet ve kapsayıcılığı güçlendirerek tüm hemşehrilerimizin eşit fırsatlara erişimini sağlamak, afetlere karşı dirençli ve planlı bir şehir yapısı oluşturmak, sağlıklı yaşam imkânlarını yaygınlaştırmak, gençler için ekonomik ve sosyal fırsatlar üretmek ve tüm bu çalışmaların kalıcılığını sağlayacak kurumsal kapasiteyi sürekli geliştirmek denmesine karşılık, 2026 yılı Performans programı ile 2026 yılı bütçesinin bu vizyonun yada söylemlerin neresinde olduğunu birlikte inceleyeceğiz.
Fiziksel yapılar bölümünde 2024/Temmuz -2025/ Temmuz döneminde sadece 38,7 dönüm alanda aktif yaşam parkının yapılarak kayıtlara alındığı görülmüştür. 2024 yılına göre taşıtlarda 54 adet azalma, 1 adet çekme ve kurtarma aracı, 6 adet bisiklet olmak üzere 7 adet artışın olduğu, iş makineleri bölümünde ise derz ve asfalt kesme makinesinde 2 adet azalma, kırıcı ve delicilerde 3 adet artışın olduğu anlaşılmaktadır.
İnsan Kaynakları bilgilerinde ise Sayıştay’ın eleştirilerine rağmen 2024 yılı faaliyet raporunda 3.757 olan personel sayısının 2026 Performans programı kitapçığında 4019 olarak yer alması, 696 KHK Kapsamında 2024 yılına göre 2025 yılında 269 personel artışı kayda değer görülmüş hukukçu kimliği olan başkanımızın bu konuda vereceği cevabı merakla beklemekteyiz. Yine Sayıştay bulguları içinde yer alan, Doğrudan Teminle Gerçekleştirilen Alımlarda Piyasa Fiyat araştırması yaptığı belirtilen personelin fiilen bu araştırmaları gerçekleştirmediği, görev tanımları itibarıyla bu konuda yetkin olmadığı ve piyasa fiyat araştırmalarının nasıl yapılacağına dair yeterli bilgiye sahip olmadığı ifadeleri kurum adına üzerinde mutlaka durulması gereken konu olarak durmaktadır.
Amaç ve hedefler bölümünde ise 9 amaç bu amaçlara bağlı olarak 24 hedefin belirlendiği hedeflere ulaşmak adına ise 44 alt programın ortaya konduğu ve 2026 yılında kurumun 144 adet performans göstergesi belirlediği anlaşılmıştır.
Bu göstergelerden P.G.75 Acil durum ve afetlere yönelik eğitimlere katılacak kişi sayısının 2025 yılında 600 olarak belirlenip yılsonunda 1.398 kişi olacak denmesi akabinde 2026 yılında eğitim alacak kişi sayısının 700 olarak belirlenmesi, P.G.75.1 Acil durum ve afetlere yönelik eğitimlere katılacak kadın sayısının 300 kişi olarak belirlenip yılsonunda 635 kişi ulaşacağını öngörüp 2026 yılında eğitime katılacak kadın sayısının 350 olarak belirlenmesini, PG6.1.4. Nazım İmar Planlarının / Revizyonlarının / plan değişikliklerinin hazırlanma sayısını 2025 yılında 3.200 olarak belirleyip gerçekleşmenin aynı olacağını öngörüp 2026 yılında bu sayının 1.500 olarak belirlenmesi, PG 6.1.1. Gündoğdu-1 ve Gündoğdu-2 Kentsel Dönüşüm Projeleri Yapım İşlerini 2025 yılında % 10 olarak belirleyip yılsonunda % 4 gerçekleşme öngörüp 2026 yılında ise % 25 gerçekleşme öngörülmesini, PG6.1.2. Kentsel Dönüşüm Strateji Belgesinin tamamlanma oranını 2025 yılında % 40 öngörüp % 20 gerçekleşir denmesine karşın 2026 yılında % 40 gerçekleşme öngörülmesini, PG 4.3.1. Yeni yapılacak toplam açık yeşil alanı 50.000 m2 belirleyip, 2024 yılında bakımı yapılacak alan 2.673.063 m2 iken 2025 de planlanan ve gerçekleşmesi beklenen 50.000 m2 ile toplam 2.723.063 m2 alan olurken 2025 yılında planlanan ve gerçekleşen alanın toplam 2.723.063 m2 olarak yazılmasını anlamak istiyoruz. PG4.3.3. Dikilecek ağaç sayısını 2025 yılında 10.000 olarak belirleyip 2026 yılında 3.000 bine düşürmenizi, PG5.2.2. Evde bakım hizmeti verilecek kişi sayısını 2025 de 1.600 kişi olarak belirlemiş olmanıza rağmen 2026 yılı kitapçığına 1.100 olarak yanlış yazıp 2026 yılı için ise 1.150 kişi olarak belirlemenizi, PG5.2.4. Dezavantajlı gruplara yönelik faaliyetlerden yararlanacak kişi sayısını 2025 yılında 3.000 kişi olarak belirleyip yılsonunda 1.526 kişi olacak deyip 2026 yılında tekrar 3.000 kişi hedef koymanızı anlayamadığımızı,
Yine PG5.1.3.1. Barınma hizmetlerinden yararlanacak kadın sayısını 2025 yılında 55 kişi olarak öngörüp yılsonunda 100 kişi olarak belirlemenize rağmen 2026 yılında sayının tekrar 55 olarak belirlenmesini, PG4.2.1. Geri kazanılacak inşaat ve yıkıntı atığı miktarı 100.000 ton, PG4.2.2. Enerji elde edilecek atık miktarını 2025 yılında 314.908 ton 2026 yılında ise 321.206 ton olarak belirleyip, PG4.2.3. Atıklardan elde edilecek elektrik enerjisi miktarını 2025 yılında 62.547 MW 2026 yılında ise 63.798 MW olarak belirleyip bundan elde edilen gelirlerin neden yetki ve sorumluluğumuzda olan Evsel Katı Atık Tarifelerinden mahsup etmeyerek, tarifeleri büyükşehir belediyesi olarak bizim belirlemediğimizi anlamak istiyoruz.
PG3.1.5. Gençlik ve Sanat Merkezlerinde atölye ve eğitim programları katılımcı sayısı 2025 yılında 400 kişi olarak belirlendiği yılsonunda bu sayının 3.102 olacağının tespit edildiği 2026 yılında ise bu sayının 900 olarak belirlenmesinin gerekçesini, PG3.1.5.1. Gençlik ve Sanat atölye ve eğitim programları kadın katılımcı sayısı 2025 yılında 250 kişi olarak belirlendiği ancak yılsonunda bu sayının 2.163 olacağı 2026 yılında ise 500 kişinin belirlenmesinin gerekçesini,
PG1.1.1 Filo içerisindeki elektrikli araç sayısının 2025 yılında 25 adet olarak belirlendiği gerçekleşmenin yılsonunda 0 olacağı 2026 yılında ise 5 adet elektrikli aracın alınacağının ifadesi, PG1.1.2 Filo yolcu taşıma kapasitesi kişi sayısının 2025 yılında 3.800 olarak belirlendiği ve yılsonunda - 600 olarak gerçekleşeceği 2026 yılında ise 2.750 kişi olacağı göstergesinin izaha muhtaç olduğunu,2024 yılı sonu itibariyle 31.433 olan filo yolcu taşıma kapasitesinin 2025 yılı sonuna kadar 35.233'e çıkarılması hedeflenirken 30.833 e düşmesinin nedenlerini, PG1.1.3 Yüksek kapasiteli ve korumalı toplu taşıma hat uzunluğunu 2025 yılında 6 km uzatacağız denmesine karşılık bunun bu yıl olmayacağı 2026 yılında 6 km planlama yapıldığı, 2024 yılı sonu itibariyle 60 km olan hat uzunluğunun 2025 yılı sonuna kadar 66 km'ye çıkarılması hedeflenmesine rağmen 60 km kalındığı anlaşılmıştır. PG1.2.2. Ulaşım ana planı tamamlanma oranı 2025 yılında % 20 tamamlanacak denmesine karşın yılsonunda % 10 da kalacağı 2026 yılında % 30 olarak planlandığı, PG1.1.5 Yeni yapılacak yaya yolu ve bisiklet yolu uzunluğu 2025 yılında 21.000 km olarak planlanmasına karşın 11.220 km de kaldığı 2026 yılında 23.000 km yapılacağı, PG8.5.1. Basın, kitle iletişim araç sosyal medya yoluyla yapılan tanıtım faaliyeti sayısının 2025 yılında 7.250 adet planlandığı, aynı sayının 2026 yılında da devam edeceği, PG8.5.4. Uluslararası ilişkiler kapsamında gerçekleştirilen faaliyet sayısının 12 olarak devam edeceği öngörüldüğü anlaşılmaktadır.
2026 yılı Performans program kitapçığından edindiğimiz bilgiler ışığında size bazı performans göstergelerinin 2025 yılı değerlerini, kurumun 2025 yılı sonundaki beklentilerini ve 2026 yılı için planladıkları göstergelerden bazılarından örnekler sunmaya çalıştık. Bu gerçekler ışığında başkanın sunumunda yer alan kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde kullanılması, hizmetlerin plan ve programlarla uyumlu biçimde yürütülmesi, sürdürülebilir ulaşım sistemlerini hayata geçirilmesi, kırsal bölgelerde ekonomik, sosyal ve kültürel boyutlarıyla çok yönlü kalkınmanın desteklenmesi, kültürel ve sanatsal mirasın korunup yaşatarak turizmi nitelik ve çeşitlilik bakımından geliştirmenin mümkün olmadığı, hele hele afetlere karşı dirençli ve planlı bir şehir yapısı oluşturmanın ise hiç mümkün olmadığı gerçeği ortadadır.
Kurumun kaynak ihtiyacına bakıldığında ise 2025 yılında öngördüğü gider bütçesi ek ödenek ile birlikte 14 Milyar 932 Milyon 770 bin TL, 31.10.2025 tarihi itibariyle gerçekleşme rakamı ise 7.417.688.510,67 TL dir. Gerçekleşme oranı % 49,67 dir. 2026 yılı için tahmin edilen gider bütçesi ise 13.Milyar 835 nin TL dir. Kurumun şişirme 2025 yılı bütçesi gerek yatırım programını gerekse performans programını ciddi oranda etkilediği ortadadır. Yukarıda belirtilen rakamlara göre gerçekçi bir değerlendirme yapıldığında performans programında verilen birçok hedefin gerçekleşme gibi bir ihtimalinin olmadığı görülecektir.
Bu gerekçelerle komisyon raporuna karşı oy vereceğimizi belirtir, karşı oy yazımızın plan ve bütçe komisyonu çoğunluk raporuna eklenmek üzere yüce meclisin bilgisine saygıyla arz ederiz.”
