Eskişehir Yaş Sebze Meyve Balıkçılar ve Pazarcılar Odası Başkanı Mehmet Çiçek şu ifadeleri kullandı;
“Üreticimizin tepkisi sadece pazarlara değil aslında. Dün pazarı gezdim, dolmalık biber bizim pazarda 10 lira, 15 lira, 20 lira arasında değişiyor. 25 liraya dolmalık biber yok. Buradan marketlere tepki gösterildi aslında, bizim pazarımıza değil. Çünkü bizim pazarımızda sebze ucuz. Tek sıkıntımız meyve, onu da her zaman konuştuk.
Tüketici elinde parası olmayınca ürün alamıyor, bu da alım gücünün düştüğünü gösteriyor. Halkımız memnun kalsın diye üreticiler malını dağıtıyor. Her üretici ürününü dağıtsın, pazarlarda da ürün olsun.
Üretici malını ekiyor, ekiliş fazla olduğu için Türkiye’de sorun yaşanıyor. Asıl mesele tarım politikalarının zayıf olması. En büyük sıkıntımız bu, çünkü Türkiye’de bilinçli tarım yok. İnsanlar 100-200 dönüm ekim yapıyor ama su sıkıntısı yaşıyoruz. Eğer herkes sadece satabileceği kadar mal ekse hiçbir sıkıntı olmaz.
Pazarlarda ürün fiyatları 30-40 lira arasında değişiyor. Dolmalık biber ise şu anda 10-20 lira arasında satılıyor. Marketlerde aynı ürünün filesi 300 liraya dolarken, pazarda sebzeler 150 liraya doluyor. Arada ciddi fark var. İnsanlar aynı kiloyu bir marketten, bir de pazardan alsın; hem taze hem de daha uygun olduğunu görecekler.
Domates ve biberin salçalık, turşuluk fiyatlarının yüksek olduğu söyleniyor ama maliyetler çok arttı. Üreticinin domatesi 10 liraya mal oluyor. İlacı, suyu, gübresi, işçiliğiyle bu fiyat çıkıyor. Pazarcı da aldığı ürünü en az 15-20 liraya satmak zorunda. 5-10 liralık dönem artık bitti, çünkü paranın değeri kalmadı. Maliyetler yüksek olduğu için üretici ve pazarcı sıkıntı yaşıyor.
İstanbul’da 15 Ağustos’tan itibaren pazarlarda POS cihazı kullanımı gündeme geldi. Ben Türkiye genelinde Pazarcılar Federasyonu Genel Başkan Yardımcısıyım. Bu konuyla ilgili Ticaret Bakanımızla görüştük. Zorunlu değil, isteyen esnaf alacak, istemeyen almayacak. Türkiye Halk Bankası’yla anlaşma yapıldı, kesinti oranı yüzde 2,39. Bu konuda Ticaret Bakanı Ömer Polat’a teşekkür ederiz.
Müşteriler pazara geldiğinde nakit sıkıntısı yaşıyor. Örneğin, meyve 100-150 lira tutabiliyor. Vatandaş nakit taşımıyor, bankadan da çekemediği için alışverişini eksik yapabiliyor. Bu yüzden POS cihazı talebi var. Ama tekrar söylüyorum, yasa ile zorunlu hale getirilmedi. Esnafa da bilgi verdik, isteyen kullanacak, istemeyen kullanmayacak.
Vatandaşın bu yönde talebi var çünkü artık kimse nakit taşımıyor. Ancak yasal olarak zorunluluk yok.”