Eskişehir Gastronomi Derneği Başkanı Murat Arnik, son açıklamalarıyla şehirdeki küçük esnafın yaşadığı sorunları bir kez daha yüksek sesle gündeme taşıdı. Artan maliyetlerden adaletsiz vergi sistemine, yetkisiz temsilcilerden ağır denetim yüküne kadar birçok konuya dikkat çeken Arnik, esnaf temsilcilerini doğrudan hedef aldı: “Esnaf e-haciz şokunda, sizler koltuklarınızda rahat mısınız?”

Arnik’in açıklamaları, yüzlerce işletmenin ayakta kalma mücadelesi verdiği bir dönemde geldi. Konuşmasında öncelikle son dönemlerde hız kazanan e-haciz uygulamalarına tepki gösterdi. “Esnafın 10.000 liralık borcu varsa bile, tüm banka hesaplarına ve varlıklarına anında bloke konuluyor. Bu uygulama, esnafı nefessiz bırakıyor,” dedi. Bu durumu “Bir borç, tüm varlıklara bloke” şeklinde özetleyen Arnik, esnafın krediye ulaşmasının ve işine devam etmesinin bu sistemle imkânsızlaştığını vurguladı.

“8 YILDIR SAHADA YOKLAR, 3 YILDIR EVDE KÖFTE YAPIYORLAR”

Murat Arnik, açıklamalarının en dikkat çekici bölümünde, esnaf temsilcilerine yönelik eleştirilerini sertleştirdi. “Sistemi kandırabilirsiniz ama vicdanları asla,” diyen Arnik, bazı ihtisas odalarının sadece kağıt üzerinde aktif olduğunu savundu. “Kimin dükkan açtığını, kimin kapattığını bilmiyorlar. Ama her kapanıştan, her açılıştan pay alıyorlar. 8 yıldır sahada olmayanlar, 3 yıldır evde seyyar köftecilik yapanlar çıkıp esnafı temsil etmeye çalışıyor,” sözleriyle doğrudan bazı temsilcileri hedef aldı.

Verdiği örnekle sistemdeki kopukluğu daha da görünür kıldı: “Esnaf vergi levhasını kapatıyor. Sistem altı ay sonra kendiliğinden düşürüyor. Ama sahada kimse, o esnafın neden kapattığını bilmiyor.”

“KÜÇÜK ESNAF 6 AYDA DAYANAMIYOR, KEPENK İNİYOR”

Türkiye genelindeki küçük işletmelerin ömrünün 6 aya kadar düştüğünü söyleyen Arnik, bu tablonun giderek daha da kötüleştiğini anlattı: “Artık 5, 10, 30, 50 yıllık esnaf görmek mümkün değil. İnsanlar tüm birikimlerini yatırarak dükkân açıyor, ama birkaç ayda kapatmak zorunda kalıyor.”

Bu durumun temel nedenlerinden biri olarak vergi ve KDV sistemindeki dengesizliği gösterdi. Özellikle gıda sektöründe %1 ile alınan ürünlerin %10 KDV ile satılmak zorunda kalındığını, bu farkın da kayıt dışılığı teşvik ettiğini vurguladı:
“Çorba satan Hasan Usta %1 KDV ile alıyor, %10 KDV ile satıyor. Vergi ve SGK borcunu ödeyemediği için her şeyine e-haciz uygulanıyor. Ama günde 3 ton helva satan %1 KDV ile vergi rekortmeni oluyor. Bu sistem adil değil.”

“DEVLET ALACAĞINI ALSIN, ESNAF NEFES ALSIN”

Arnik, çözüm önerilerini de açıkça sundu. SGK ve kamu borçlarının taksitlendirilmesi gerektiğini, böylece hem devletin hem de esnafın kazanacağını ifade etti. Sicil affının bir an önce çıkarılmasının şart olduğunu söyleyen Arnik, “En azından ödenebilir rakamlarla yapılandırma getirilsin. Esnaf biraz nefes alsın,” dedi.

Yüksek kira, stopaj, enerji maliyetleri ve online sipariş sitelerinin yüzde 38’e varan komisyonlarının da altını çizen Arnik, küçük esnafın dayanacak gücünün kalmadığını belirtti.
“Küçük esnaf Türkiye’nin istihdam lokomotifidir,” diyen Arnik, sözlerini şöyle tamamladı:
“Vergi, kira, stopaj, SGK ve KDV gibi ağır yükleri sırtlayan esnafımız üretim yapıyor, istihdam sağlıyor. Ama bu yükler altında ezilen insanlar artık kepenk kapatıyor. Sözler çok, ama esnafın beklentisi net: Somut eylem.”