Evlerde en sık kullanılan mutfak gereçlerinden biri olan doğrama tahtaları, doğru temizlenmediğinde bakteri yuvasına dönüşebiliyor. Özellikle et, tavuk ve balık gibi çiğ gıdaların doğrandığı tahtalar, salmonella ve E. coli gibi zararlı bakterilerin mutfağa yayılmasına neden olabiliyor. Uzmanlar, basit ama etkili önlemlerle doğrama tahtalarının çok daha hijyenik hale getirilebileceğini belirtiyor.
Uzmanlar, hijyen açısından doğrama tahtası seçiminin büyük önem taşıdığını vurguluyor. Ahşap tahtalar gözenekli yapıları nedeniyle bakterileri emebilirken, plastik tahtalar daha kolay yıkanabiliyor. Ancak plastikler zamanla yüzeylerinde kesik izleri oluşturuyor ve bu bölgelerde mikroorganizmalar birikiyor. Bu nedenle her iki malzeme de düzenli temizlik ve bakım gerektiriyor.
Hijyenin temel adımlarından biri, çapraz bulaşmayı önlemek. Et, tavuk ve balık ürünleri için ayrı; sebze, meyve ve ekmek gibi ürünler için ayrı doğrama tahtası kullanılması öneriliyor. Renk kodlaması yöntemiyle (örneğin kırmızı et için kırmızı, sebzeler için yeşil) mutfak kazalarının önüne geçilebiliyor.
Doğrama tahtalarının temizliğinde sıcak su en önemli yardımcılardan biri. Kullanım sonrası tahtalar önce bulaşık deterjanı ve sıcak suyla yıkanmalı. Ardından doğal bir dezenfektan olan beyaz sirke veya karbonatla ovularak bakterilerin yok edilmesi sağlanmalı. Özellikle limon suyu ile ovmak hem kötü kokuları gideriyor hem de antibakteriyel etki yaratıyor.
Yıkanan doğrama tahtalarının güneş altında kurutulması, doğal bir sterilizasyon yöntemi olarak öneriliyor. Güneşin ultraviyole ışınları bakterilerin yok edilmesine katkı sağlarken, tahtanın nemli kalması da önlenmiş oluyor. Çünkü nemli tahtalar, küf ve bakteri üretimine davetiye çıkarabiliyor.
Plastik doğrama tahtaları için mikrodalgada kısa süreli ısıtma yöntemi de hijyen açısından tercih edilebiliyor. 1-2 dakika boyunca ısıtılan tahtaların üzerindeki bakteriler büyük oranda yok oluyor. Ancak bu yöntem ahşap tahtalar için önerilmiyor. Onlar için ise zaman zaman 150 derecelik fırında kısa süreli ısıtma, yüzeydeki mikroorganizmaları yok edebiliyor.
Uzmanlar, doğrama tahtalarının yüzeyinde derin kesikler oluştuğunda değiştirmenin şart olduğunu söylüyor. Bu tür yüzeyler temizlenmiş gibi görünse de bakteriler için saklanma alanı haline geliyor. 6 ay ila 1 yıl arasında düzenli kontrol edilmesi ve gerekirse değiştirilmesi öneriliyor.
Kullanım sonrası hemen temizlenmeli.
Haftada bir karbonat ve sirke karışımıyla derinlemesine dezenfekte edilmeli.
Gıda gruplarına göre ayrı tahtalar kullanılmalı.
Güneş ışığında kurutmaya özen gösterilmeli.
Doğrama tahtaları mutfakta fark edilmeden en büyük hijyen risklerinden biri haline gelebiliyor. Ancak malzeme seçimi, düzenli temizlik ve doğru kullanım alışkanlıklarıyla bu risk kolaylıkla bertaraf edilebiliyor. Mutfakta sağlığınızı korumak için sadece ne yediğinize değil, neyin üzerinde doğradığınıza da dikkat etmek şart.
