Avustralya, çocukların çevrim içi ortamlarda yaşadığı risklerin artması üzerine önemli bir karar aldı. Ülke, 16 yaşından küçüklerin TikTok, YouTube, Instagram ve Facebook gibi 10 büyük sosyal medya platformunu kullanmasını yasakladı. Bu karar, dijital dünyada uzun süredir konuşulan çocuk güvenliği tartışmalarında yeni bir dönemi başlattı. Düzenleme yürürlüğe girdiğinde, teknoloji şirketlerinin bu kurala uyması zorunlu hale geldi ve aksi durumda yüksek para cezaları uygulanacak.
Yasa kapsamında TikTok, Alphabet’e bağlı YouTube ve Meta’nın Instagram ile Facebook’u da dâhil olmak üzere belirlenen 10 platforma, kurala uymadıkları takdirde 49,5 milyon Avustralya dolarına kadar ceza verilebileceği açıklandı. Bu miktarın yaklaşık 33 milyon ABD dolarına denk geldiği belirtildi. Avustralya bu adımla, sosyal medya kullanımını tamamen sınırlandıran ilk ülke oldu.
Kararın duyurulmasının ardından ülkede farklı tepkiler ortaya çıktı. Teknoloji şirketleri ve ifade özgürlüğü savunucuları, düzenlemenin kapsamının geniş olduğunu ve bazı alanlarda belirsizlik taşıdığını öne sürdü. Öte yandan pek çok ebeveyn ve çocuk hakları grubu, uygulamayı olumlu karşıladı. Bu gruplar, sosyal medya kullanımının çocukların ruh sağlığı üzerinde baskı oluşturduğunu, dikkat dağınıklığını artırdığını ve çevrim içi riskleri çoğalttığını belirterek düzenlemenin önemine dikkat çekti.
Kararın uluslararası etkileri de dikkat çekiyor. Danimarka’dan Malezya’ya kadar farklı ülkeler, Avustralya’nın bu uygulamasını izliyor. ABD’de bazı eyaletlerin de benzer adımlar atmayı planladığı biliniyor. Dört yıl önce Meta içi belgelerinin sızması, şirketin genç kullanıcılar üzerindeki etkileri bildiğini ve buna rağmen kamuya farklı açıklamalar yaptığını ortaya koymuştu. Bu durum, hükümetlerin daha hızlı ve doğrudan müdahale arayışına yöneldiği bir dönemin başlangıcı olarak değerlendiriliyor.
Yeni yasa yalnızca platform listesini değil, bu listenin gelecekte nasıl şekilleneceğini de belirliyor. Hükümet, çocukların başka uygulamalara yönelmesi hâlinde yeni platformların da kapsama alınacağını açıkladı. İlk listedeki 10 platform arasında yalnızca Elon Musk’ın sahibi olduğu X uygulaması, uyum göstermeyeceğini duyurdu. Diğer şirketler ise yaş doğrulamak için çevrim içi davranış analizi, selfie incelemesi, kimlik belgesi yükleme veya banka bilgileriyle doğrulama gibi yöntemleri kullanacaklarını bildirdi.
Araştırmalar, sosyal medya şirketlerinin 16 yaş altı kullanıcılara reklam göstererek yüksek gelir elde etmediğini ancak bu yaş grubunun gelecekteki kullanıcı kitlesinin temelini oluşturduğunu ortaya koyuyor. Avustralya hükümeti, yasa yürürlüğe girmeden hemen önce ülkedeki 8-15 yaş arası çocukların yüzde 86’sının aktif olarak sosyal medya kullandığını açıkladı. Bu oran, düzenlemenin neden geniş kapsamlı olduğunu da gösteriyor.
