Çin merkezli e-ticaret platformlarının hızlı büyümesi, Türkiye’de gümrüksüz alışveriş kurallarını yeniden gündeme taşıdı. 1 Ekim sonrası için yürütülen hazırlıklara göre, 30 Euro’luk muafiyet sınırının tamamen sıfırlanması planlanıyor. Düzenleme hayata geçtiğinde yurt dışından alınan her ürün normal ithalat rejimine tabi olacak. Bu da ürün fiyatlarına türüne göre gümrük vergisi, yüzde 20 KDV ve gerekiyorsa ÖTV’nin eklenmesi anlamına geliyor. Ayrıca gümrük sunum ücreti ve damga vergisi gibi ek masraflar da tüketicilerin karşısına çıkacak.
Ekonomim’de yer alan habere göre, Temu ve Shein’in Türkiye’ye aylık satışları 300 milyon dolara ulaşmış durumda. Günlük 10 milyon dolarlık ürün girişi yapıldığı belirtilirken, mevzuata aykırı malların da sistemden geçtiği ifade edildi. Konuya yakın kaynaklar, “30 Euro’luk limitin sıfırlanmasına yönelik çalışma sürüyor. Gelen her ürün gümrük mevzuatına tabi olmalı, tahammül edilecek yanı kalmadı” değerlendirmesinde bulundu.
Dünya genelinde de benzer adımlar dikkat çekiyor. Avrupa Birliği, 150 Euro’ya kadar olan muafiyeti 2028’de tamamen kaldırmayı planlıyor. Fransa bu tarihi öne çekmek isterken, paket başına ek işlem ücreti de gündemde. Endonezya ise yerli işletmeleri korumak amacıyla Temu uygulamasını mağazalardan çıkardı. Verilere göre, 2024’te AB’ye giren 150 Euro altı paketlerin yüzde 91’i Çin’den geldi.
Türkiye’de ise tablo çarpıcı boyutlara ulaştı. Temu’nun kullanıcı sayısı 2024’te 7 milyon seviyesindeyken, Temmuz 2025 itibarıyla 29 milyona çıktı. Bu sayı Amazon Türkiye’nin önüne geçerken, Hepsiburada’nın kullanıcılarının yarısına denk geliyor. Bankalararası Kart Merkezi verilerine göre 2025’in ilk altı ayında e-ithalat yüzde 65 artışla 155 milyar 381 milyon TL’ye yükseldi ve rekor kırdı. Aynı dönemde e-ihracat yalnızca yüzde 7,4 artış gösterdi.
Uzmanlara göre Temu’nun düşük fiyat politikası, Çin’deki üretim ağını doğrudan sisteme bağlamasından, devlet sübvansiyonlarından ve ucuz lojistik anlaşmalarından kaynaklanıyor. Ayrıca gelişmiş algoritmalar sayesinde tüketici taleplerini anlık ölçen platform, stok maliyetlerini minimumda tutarak büyümesini hızlandırıyor.
Muafiyetin tamamen kalkması halinde, yurtdışından alışveriş yapan tüketiciler fiyat avantajını kaybedecek. Yeni dönemde e-ticaret daha karmaşık hale gelirken, her ürün için tam gümrük işlemleri devreye girecek. Bu da hem satıcı hem de alıcı için maliyetlerin yükselmesi anlamına geliyor.
