Sokak lezzetleri kültürümüzün bir parçası, ancak ne kadar güvenli?

Sokak lezzetleri bizim kültürümüzün bir parçası. Çocukluğumuzdan beri midyenin kokusunu, tavuk pilav tezgahının buharını, soğuk sandviçlerin pratikliğini biliriz.

İnsan bazen tüm o koşuşturmada tek bir tabureye oturup hızlı bir tabakla günü toparlamak ister. Bu lezzetlerin cazibesi de tam burada başlar. Kolay, ucuz, hızlı ve çoğu zaman da gerçekten lezzetli.

Ama bir diyetisyen olarak başka bir noktayı düşünmeden duramıyorum: Bu yiyeceklerin arka planı ne kadar güvenli.

Midye mesela… Midye doğası gereği durgun sulardan besin toplar. Yani midyeyi temizlemek öyle birkaç suya tutmakla olmaz. Kaynağı belirsiz bir midye, özellikle yaz aylarında ciddi sağlık sorunlarına kapı aralayabilir. Bunu söylemek hoş değil ama doğrusu buysa olduğu gibi söylemek gerekir.

Soğuk sandviçler masum görünür. Ekmeğin arasına peynir, domates, biraz yeşillik… Ama o sandviç gün boyu aynı tezgahta beklediyse, kullanılan malzeme uygun sıcaklıkta saklanmadıysa, hijyen konusunda tek bir adım eksik atıldıysa tüm denge bozulur. Hele içindeki tavuk, ton balığı gibi hızlı bozulan malzemeler varsa risk katlanır.

Tavuk pilav… Hepimizin bildiği bir klasik. Ama tavuğun bekleme süresi uzadıkça bakteri sayısı da artar. O tezgahın kaç kere temizlendiğini, tavuğun kaç saat önce pişirildiğini bilmiyorsak şansımıza güvenmiş oluruz. Dünya böyle bir yerde şansa güvenmek bazen pahalıya patlar.

Bütün bunları anlatırken amacım insanları sokak lezzetlerinden uzaklaştırmak değil. Ben de zaman zaman bir tabak pilavın yanında turşu görünce mutlu olurum. Fakat doğru olanı söylemek lazım. Bu yiyecekler ancak hijyenine güvendiğiniz yerlerden alınırsa keyfe dönüşür. Küçük bir kontrol, gözünüzün tutması, tezgahın düzeni, kullanılan malzemenin sıcaklığı, satıcının temizliği… Bunların hepsi düşündüğümüzden daha belirleyici.

Geleneksel lezzetleri yaşatalım ama sağlığımızla kumar oynamadan. Bir lokma için hastane koridorlarında saatler geçirmek kimsenin planı değil.

Sokak lezzetleri bizim kültürümüz, bunu inkar edemeyiz. Fakat kültürün devam etmesi için sağlık da şart. Bu yüzden “ballı ballı” anlatılan her yiyeceğin arka planına bakmakta fayda var. Lezzet güzel, ama sağlık olmadan hiçbir anlamı yok.